Sabir, Mirza Alekber Zeynelabidin oğlu Tahirzade (Azerice: Mirzə Ələkbər Zeynalabdin oğlu Tahirzadə, 30 Mayıs 1862 - 12 Temmuz 1911), Azerbaycanlı şair, yeni satirik akımın kurucusudur.
Tüccar olan babası oğlunu din adamı gibi görmek istiyordu ve 7 yaşında mollahaneye verildi. İlk şiirini 8 yaşında yazdı. 1874'te Seyid Ezim Şirvani'nin Şamahı'da açtığı yeni usûl-i cedid okulunda tahsil gördü.
Bir süre Aşkabat, Buhara, Semerkand, Merv, Horasan şehirlerinde yaşadı. 1903'te Tiflis'te, "Şark-i Rus" gazetesinde ilk şiiri yayınlandı. Bu aynı zamanda Sabir'in yazdığı sosyal içerikli ilk şiirdi.
1906'da Celil Memmedguluzade'nin başyazarlığında Tiflis'te Molla Nasreddin mizahi dergisi çıkmaya başladı ve Sabir'in edebî başarısının ortaya çıkması da bu dergide yayınlattığı mizahî şiirleri ile gerçekleşti. "Hophop", "Ağlar güleyen", "Abunasr Şeybani", "Boynuburuk", "Sevdayi" ve diğer takma adları ile 1906-1911 yıllarda yayınlanan ve geriliği, cehaleti kamçılayan bu satirik şiirler ateş gibi yakıcıydı ve Azeri şiiri tarihinde yeni bir devrin başlangıcı oldu.
1908'de Şamahı'da "Ümid" adındaki okulu açtı, 1910'da Bakü'ye göçerek Balahanı okulunda öğretmenlik yaptı. Ağır hasta olan şair aynı yılda tedavi için Tiflis'e gitti, ancak artık tedaviye geç kalındığından Şamahı'ya getirildi ve 12 Temmuz 1911'de burada 49 yaşında yaşamını yitirdi. "Şahi Hendan" mezarlığında defnedildi.
Sağlığında hiçbir kitabı basılmadı. Ölümünden sonra 1912 yılında birçok Azerbaycan aydınlarının müşterek çabalarıyla gün yüzü gören "Hophopname" adlı kitabı kısa bir süre içinde Azerbaycan'da çok popüler oldu.
Sabirabad şehri ve Sabirabad Rayonu adlarını Sabir'den aldı, Bakü'de Sabirabad'da ve Şamahı'da heykelleri dikildi.
Ademi adem eyliyen paradır,
Parasız ademin yüzü garadır.
Goy ne eslin, necabetin olsun,
Ne necibane haletin olsun,
Baş ayag eyb içinde olsan da,
Tek bu alemde dövletin olsun.
Ademi adem eyleyen paradır.
Parasiz ademin yüzü garadır.
Olmasın fehmin, eglin, idrakin
Var ne gem ta ki vardır emlakin
Ateşi lianezsuzi millet iken
Herkesin secdegahıdır hakın;
Ademi adem eyleyen paradır,
Parasız ademin yüzü garadır.
Olmayır, olmasın da insafın,
Tut ganın şişe işre esnafın,
Ta ki, var elde beş puçug guruşun
Mö’tebersen gözünde eşrafın;
Ademi adem eyleyen paradır,
Parasız ademin yüzü garadır.
Alıntılarla Yaşıyorum adlı YouTube kitap kanalımda bütün kitaplarını okuduğum yazarlar için detaylı okuma rehberleri paylaşıyorum. Daha çok arkadaşın bu bilgilerden faydalanabilmesi için paylaşabilirsiniz. ⬇️⬇️
İlk romanım
İsmail Şıhlı gibi isimlerin harika kitaplarının bulunduğu bir ülke edebiyatına konuk oluyoruz bugün YouTube'da: Azerbaycan edebiyatı!
youtu.be/FM7RoOXGSok
Bu kitapların daha çok okura ulaşması için bu iletiyi paylaşabilirsiniz. 🤓
Bir çoxumuz Mirzə Ələkbər Sabir'in satirik şeirləri ilə uşaq vaxtından tanışıq.
O vaxtdan bu yana ..pis yaxşı ilə əvəz olunubsa, yaxşıda pislə əvəz olunub. Dəyişiklik var ama yenə hər şey oxşar, eyni səviyyədə qalıb. Təəssüf ki bir çox şeiri bugünümüzə də aid etmək olar. Kitabda əsasən təhsil üzərində durulub, sonra cahil mollalar, xalqın avamlığı və Təbriz-İran münasibətləri.
(kitabda 322 səhifədən sonra izahlar başlanır)
Mirze Elekber Sabir çok güzel yazar.Çok beyniyorum çok güzel satiraları var.Haphop nemede ıı cildedn oluşuyor.Hophopname Mirze Elekber Sabir öldükten sonra onun güzel şiirlerini topladılar ve hophopnamede birleştirdiler.
HophopnameMirze Elekber Sabir · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2016354 okunma
Mirza Elekber Sabir, İslam dünyasında halkın topladığı bağış ile heykeli dikilen ilk kişidir. Bu heralde halka yakınlığını ve ne kadar halktan birisi olduğunu açıklamaya mahal bırakmıyor.Azerbaycanın tüm ünlü şairleri onu Fuzuliden sonda gelen ikinci büyük Azeri şairi sayar.O eserlerinde o kadar müstehzi ve ironik bir dil kullanır ki bazen okurken gerçekten halkı küçümseyen bir şair olduğunu bile düşünebilirsiniz.Mirzanın kaleminden nerdeyse herkes payını almış. Hophopname tamamen satirizmin zirve yaptığı bir eser. Eserinde sahte dindarları,sermayesi din olanları,bürokratları,aydınları,milliyetçileri,sunnileri,şiileri,zenginleri,mollaları,zahitleri yani davasından işinden uzaklaşıp halkı aldatan,toplumun damarlarına sülük gibi yapışıp,sosyal değerlerden beslenen herkesi ciddi şekilde eleştirir.Bizim edebiyatımızda Şair Eşref,Neyzen Tevfik ve Sünbülzede Vehbi’nin başını çektiği Hicviye türünü o kadar güzel işlemiş ki eser her hecesinde yoğun bir istihza kokuyor. Eserin sürekli aynı konulara vurgu yapması ve hacim olarak yoğun olması biraz sıkıcı kılıyor.
HophopnameMirze Elekber Sabir · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 2016354 okunma