"Hakiki" edebiyat okuyordum, "ruhumu" ve kelimelere sığmayan hayatımı yansıttığına inandığım cümleleri, dizeleri bir deftere kaydediyordum. Mesela: "Mutluluk elini kolunu sallaya sallaya yürüyen bir tanrıdır..." (

Henri de Regnier ) Ernaux’nun babasının ölümünün ardından kaleme aldığı kitap bu. 71 sayfalık bir kitapla işçi sınıfı çocuklarının pedagojisi nasıl anlatılır, böyle. Bir babanın hikayesiyle toplumsal belleğin karekökü nasıl alınır, böyle. Sıradan denebilecek birkaç olay, ama hepsi 0,2 kalem ucuyla, her yazarın elinden gelmeyecek bir incelikle yazılmış. Kulakta asılı kalmış birkaç cümle aralara serpiştirilmiş, italik fonttaki eğimle sizi anlatılan zamanın gündelik hayatına doğru kaydırıyor. Duygulardan bahsederken ketum mu ketum, ama dokunaklı olmak için özel bir şey söylemesine gerek de yok. Yokluklar ve mecburiyetlerle dolu bir hayatı sanata yaslanarak anlatacak değilim diye bir cümle kurmuş. Hakikaten, öyle yalın, süssüz..Ama sanat dediğimiz şey zaten nedir ki? Cümlelerini ağzınızda beklete beklete okuduğunuz bir kitap? Birinin fotoğrafına bakarken hemen herkesin baktığı şeyin geçmiş mutsuzluklar ve beslenen umut olduğunu yazması? “Proust ya da Mauriac’ı okurken, babamın da çocukluğunun geçtiği zamanlardan bahsettiklerine inanamıyordum. Babamınki Ortaçağ’a aitti.” Ancak filmlerde, mesela Potemkin Zırhlısı’nda yer alabilecek birkaç sahneyle babasının yoksul, sömürülmüş, budanmış çocukluğunu anlatırken böyle söyleme gereği duyuyor Ernaux. “Her şey sınıfsaldır” demenin bir başka yolunu buluyor da denebilir. Oysa biz kendi çocuğumuzdan, kendi babalarımızın çocukluğundan bunlara benzer onlarca sahne döküyoruz hemen kağıdın üstüne. Ernaux’un kendi coğrafyasından bir yazarla kuramadığı benzerliği, bambaşka kültürlerde büyümüş olan benim onunla kurmak çok enteresan geliyor. Dünyanın bütün işçilerini birleştiremedik, ama tüm işçi çocuklarının ortaklaştığı bağlar varmış meğer. Ernaux yazmasa fark edemeyecekmişim. Var ya hani Oscar Wilde’in bir cümlesi: “Hepimiz çukurdayız ama aramızdan bazıları yıldızlara bakıyor.” Bakanlardan biri Ernaux, kesin Muhteşem kadro: Enfes çeviri: sirenidemen